SYLWETKI

HENRYK SIENKIEWICZ Patronem Roku 2016

 
 
 
 
 
1 stycznia 2016
 
HENRYK SIENKIEWICZ Patronem Roku 2016
 
Henryk Sienkiewicz (1846-1916). Portret autorstwa Kazimierza Pochwalskiego, wykonany w 1890 w Krakowie. Obecnie w zbiorach Muzeum w Oblęgorku.
 
Senat RP 18 grudnia 2015 ustanowiÅ‚ rok 2016 Rokiem Henryka Sienkiewicza "Poprzez swojÄ… twórczość, publicystykÄ™ i dziaÅ‚alność spoÅ‚ecznÄ… budziÅ‚ Å›wiadomość narodowÄ…, uczyÅ‚ dumy z polskoÅ›ci, umiÅ‚owania ojczyzny i zdolnoÅ›ci do poÅ›wiÄ™ceÅ„" - podkreÅ›lili senatorowie
 
CaÅ‚y tekst: TUTAJ 

Henryk Sienkiewicz (pseud. Litwos) - pisarz, publicysta. Urodzony 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej na Podlasiu, zmarł 15 listopada 1916 w Vevey w Szwajcarii.

ByÅ‚ synem zubożaÅ‚ego ziemianina. UkoÅ„czyÅ‚ gimnazjum w Warszawie, nastÄ™pnie studiowaÅ‚ w Szkole GÅ‚ównej (1866-69). Po zamkniÄ™ciu SzkoÅ‚y kontynuowaÅ‚ studia na rosyjskojÄ™zycznym Uniwersytecie Warszawskim, którego nie ukoÅ„czyÅ‚. RozpoczÄ…Å‚ pracÄ™ jako korespondent prasy warszawskiej. PrzyjaźniÅ‚ siÄ™ z cyganeriÄ… artystycznÄ…, m.in. z otoczeniem Heleny Modrzejewskiej.

OżeniÅ‚ siÄ™ z MariÄ… SzetkiewiczównÄ…. MałżeÅ„stwo trwaÅ‚o pięć lat, żona zmarÅ‚a na gruźlicÄ™. W latach 1876-78 pracowaÅ‚ jako korespondent "Gazety Polskiej" w Ameryce Pn. Tamże uczestniczyÅ‚ wraz z HelenÄ… ModrzejewskÄ… i jej przyjacióÅ‚mi w zakÅ‚adaniu komuny rolnej. ZamysÅ‚ siÄ™ nie udaÅ‚. Wyjazd do Ameryki byÅ‚ pierwszÄ… z licznych podróży, które odbywaÅ‚ mimo sÅ‚abego zdrowia. ZwiedziÅ‚ całą EuropÄ™, pojechaÅ‚ do Konstantynopola, w 1890 na wyprawÄ™ myÅ›liwskÄ… do Zanzibaru.

Od lat 70. oddawaÅ‚ siÄ™ gorliwie pracy publicystycznej i pisarskiej. AngażowaÅ‚ siÄ™ w wiele akcji spoÅ‚ecznych, m.in. w budowÄ™ pomnika Mickiewicza. ByÅ‚ prezesem Kasy PrzezornoÅ›ci dla Literatów i Dziennikarzy (1899-1900), wspóÅ‚zaÅ‚ożycielem istniejÄ…cej do dzisiaj Kasy im. Mianowskiego dla Osób PracujÄ…cych na Polu Naukowym. W 1889 ufundowaÅ‚ stypendium im. Marii Sienkiewiczowej dla literatów żyjÄ…cych w ciężkich warunkach materialnych. UfundowaÅ‚ też koÅ›cióÅ‚ w Zakopanem i sanatorium przeciwgruźlicze dla dzieci.

ZabieraÅ‚ gÅ‚os w ważnych sprawach publicznych i politycznych, m.in. wielokrotnie wystÄ™powaÅ‚ przeciw pruskiej polityce germanizacyjnej i żądaÅ‚ autonomii dla Królestwa Polskiego. OstatniÄ… jego ważnÄ… inicjatywÄ… byÅ‚o zorganizownie Komitetu Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce, który powstaÅ‚ w Vevey w Szwajcarii po wybuchu I wojny Å›wiatowej (wspóÅ‚organizatorami byli Andrzej Osuchowski i Ignacy Jan Paderewski). Komitet gromadziÅ‚ żywność, lekarstwa, ubrania i pieniÄ…dze w iloÅ›ciach znacznych.

W Vevey 15 listopada 1916 Sienkiewicz zakończył życie. W 1924 prochy pisarza zostały sprowadzone do Warszawy i pochowane w katedrze św. Jana.

WIĘCEJ